Οἱ φθόγγοι τῆς σιγῆς

Σκοπός τοῦ ἀνθρώπινου βίου εἶναι κατά τήν ὡραίαν διατύπωσιν βιολόγου τῶν χρόνων μας, ἡ ἐπιστροφή εἰς τήν καθαράν ἰδέαν τοῦ ἀνθρώπου. Μέ ἄλλας λέξεις, ἡ τελειωτική ἀπαλλαγή ἀπό τό κτῆνος, ὁ ἀποχωρισμός ἀπό τάς δαιμονικάς δυνάμεις, τόν ὁποῖον ὡς διηνεκῆ προσπάθειαν δεικνύει ἡ φυσική ἱστορία. Ἀλλά καί οἱ μῦθοι τῶν λαῶν καί ὅλως ἰδιαιτέρως ἡ Ὀδύσσεια. Αὐτή εἶναι ὁ μῦθος τοῦ ἀγῶνος αὐτοῦ τοῦ κτήνους ἐντός τοῦ ἀνθρώπου ὡς φύσιν. Διά τοῦ ἀγῶνος αὐτοῦ ὑψωνόμεθα εἰς προσωπικότητα. Καί αὐτή σημαίνει μέτρον καί ἁρμονίαν διά τῆς προσεγγίσεως εἰς τήν πρωταρχικήν ἰδέαν, συμβολισμός τῆς ὁποίας εἶναι ὁ ἀπολεσθείς παράδεισος. Ὀμοιάζει πρός αὐλόν, διά τοῦ ὁποίου ἠχεί ἡ μουσική τοῦ Ἀπεράντου. Μέσα εἰς τήν ἐρημίαν του ηὗραν πάντοτε οἱ ἥρωες τῆς ανθρωπότητος τόν δρόμον των πρός τά ἄνω καί ἐβίωσαν ὡς ὑψίστην στιγμήν τῆς ζωῆς τήν φιλοξενίαν τοῦ Θεοῦ μέσα εἰς τἠν ψυχήν των. Κάθε ἀνθρώπου ἡ ζωή εἶναι προσδοκία τῆς στιγμῆς αὐτῆς. Ὁ καθένας ἀπό ἡμᾶς περιμένει τό γράμμα τοῦ βασιλέως, ὅπως ὁ ἄρρωστος πρόσηβος τοῦ Ταγκόρε, πού καθισμένος εἰς τό παράθυρον προσβλέπει ἀδιάκοπα τό ἀπέναντι ταχυδρομεῖον. Καί εἰς τόν καθένα ἠμπορεῖ νά ἔλθη τό γράμμα αὐτό. Ἀρκεῖ νά φθάνη καμμιά φορά, διά μέσου τῶν ἀβύσσων τῆς ψυχῆς του, μέχρι τῆς ἠρεμίας ἐκείνης, ὅπου ἀκούομεν τούς φθόγγους τῆς σιγῆς. Ἀπό τήν σιγήν αὐτήν ἀπευθύνουν οἱ μεγάλοι πρός ὅσους δέν ἐτόλμησαν ἀκόμα τήν διαπαραίωσίν του τῶν διά μέσου τῶν ἀβύσσων ἐκείνων λόγια, πού γεννοῦν μέσα τους τήν προαίσθησιν τῶν φωτεινῶν κορυφῶν τοῦ Ἐπέκεινα. Ἡ προσόρμισις εἰς τό βασίλειον αὐτῆς τῆς σιγῆς ἐπιτυγχάνεται διά τοῦ βυθισμοῦ εἰς τόν ἑαυτόν μας. Καί αὐτός πάλιν κατορθώνεται διά τῆς ἐμβαθύνσεως εἰς τό πνεῦμα τῆς ἀνθρωπότητος, πού μᾶς ὁμιλεῖ ἀπό τήν φιλοσοφίαν καί τήν τέχνην, ἀπό τήν θρησκείαν καί τόν θρῦλον καί ἀπό τό θαῦμα τῆς ἀγάπης. Εἶναι οἱ λόφοι, πού χρειάζεται νά ἀναρριχηθῶμεν διά νά φθάσωμεν εἰς τήν κορυφήν. Διότι προσωπικότης εἶναι προσπάθεια καί ἀγών, ἀλλά καί ὁλοκλήρωσις διά τῆς εἰσδοχῆς τῶν τόνων τῆς πολυφθόγγου μουσικῆς τοῦ πνεύματος, πού ἀναμέλπεται ἀπό τά δημιουργήματα τῶν παντοειδῶν ἡρώων του. 

Εκ του βιβλίου του Ν.Ι.Λούβαρι "Νοσταλγικαί περιπλανήσεις", 

σειρά δευτέρα, Αθήνα 1949, ενότης "Τέχνη και ψυχή".