Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014

Περί κατορθωμάτων

Ο αλπινιστής Gaston Rébuffat στο Aiguille de Roc

Κάθε είδους κατόρθωμα είναι η κορυφή μιας προσπάθειας, η κορωνίδα της σκέψεως. Με την συμβολή του αυτου-ελέγχου, της λογικής, της καθαρότητος, της δικαιοσύνης και της ορθώς κατευθυνόμενης σκέψεως ο άνθρωπος ανεβαίνει· με την βοήθεια του ζωώδους ενστίκτου, της αδράνειας, της βρωμιάς, της διαφθοράς και της συγχύσεως της σκέψεως ο άνθρωπος φθίνει. Ένας άνθρωπος δύναται να ανελιχθεί ψηλά στην ιεραρχία του κόσμου, ακόμη και σε υψηλά υψόμετρα στο πνευματικό επίπεδο, κι όμως πάλι να κυλήσει προς την αδυναμία και την μιζέρια αν επιτρέψει σε αλαζωνικές, εγωιστικές και διεφθαρμένες σκέψεις να τον καταλάβουν. Οι κατακτημένες με ορθή σκέψη νίκες δύναται να διατηρηθούν μόνο με επαγρύπνιση. Πολλοί είναι αυτοί που λυγίζουν όταν εξασφαλίσουν την επιτυχία και πέφτουν πάλι ταχέως και κατρακυλούν προς την αποτυχία. Όλα τα επιτεύγματα, είτε στον επαγγελματικό, είτε στον διανοητικό ή στον πνευματικό κόσμο, είναι αποτέλεσμα ρητώς κατευθυνόμενης σκέψεως, ορίζονται από τον ίδιο νόμο και από την ίδια μέθοδο· η μόνη διαφορά έγκειται στο αντικείμενο της κατακτήσεως. Αυτός που θα επιτύχει λίγα, θα έχει θυσιάσει και λίγα· αυτός που θα επιτύχει πολλά, πρέπει να θυσιάσει και πολλά· αυτός που θα κατακτήσει τα ύψιστα πρέπει να θυσιάσει τα μέγιστα.


James Allen, 'As A Man Thinketh'

Μετάφραση : Τίσις

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014

Το "Ημερολόγιο της Πορτογαλίας"



Το “Ημερολόγιο της Πορτογαλίας” είναι η καταγραφή της καθημερινότητος του διάσημου ιστορικού των θρησκειών Μιρτσέα Ελιάντε κατά την περίοδο 1941-1945, οπότε και υπηρέτησε ως διπλωματικός υπάλληλος της Ρουμανίας στην Πορτογαλία. Στις σελίδες του παρουσιάζονται οι απόψεις του για τον πόλεμο, για την συμμετοχή της Ρουμανίας και την τύχη της μετά το τέλος του, καθώς και τα μεταφυσικά αλλά και προσωπικά προβλήματα που ταλάνιζαν το μυαλό του συγγραφέως. Τα παρακάτω αποτελούν μεταφράσεις αποσπασμάτων από τις σελίδες του.




17 Μαΐου 1942

Η έλλειψη ενδιαφέροντος από μέρους μου για την κοινωνιολογία, τον Μαρξισμό και ούτω καθεξής οφείλεται στην συχνά γενόμενη δήλωση πως αυτές οι σχολές σου δίνουν την ψευδαίσθηση πως έχουν καθολικές επεξηγήσεις της ιστορίας, ενώ στην πραγματικότητα δεν παίρνουν τίποτε άλλο υπόψιν τους παρά τον ανθρώπινο όχλο. Δεν έχω αμφιβολία πως χιλιάδες νωθρά και αδίστακτα πρόσωπα συμπεριφέρονται αποκλειστικώς επί τη βάσει της οικονομίας, αλλά με το ίδιο τεκμήριο μπορεί κάποιος να πει ότι συμπεριφέρονται βιολογικώς ή φυσικώς ως αντικείμενα υποκείμενα στους νόμους της βαρύτητος. Ο επίλεκτος άνθρωπος – και κάθε άνθρωπος μπορεί να γίνει επίλεκτος όταν εμφυσηθεί με πνεύμα - προχωρά προς ένα άλλο επίπεδο. Στην πραγματικότητα δεν μαθαίνω τίποτε για τον αληθινό άνθρωπο μαθαίνοντας οικονομικούς νόμους που τον κάνουν να γίνει προλετάριος ή να επικρίνει τους κοινωνικούς θεσμούς του. Μαθαίνω ουσιαστικά πράγματα παρακολουθώντας την αντίδραση του ατόμου όταν βρίσκεται αντιμέτωπο με το πνεύμαˑ του ανθρώπου αντιμέτωπου με τον θάνατο, αντιμέτωπου με την αγάπη: υπάρχει ένα αντικείμενο μελέτης! Ο επίλεκτος άνθρωπος, είτε είναι ο Γκαίτε ή ένας κοινός θνητός σε μία υψηλή στιγμή, έχει αγαπημένους. Φυσικά ο άνθρωπος ενσωματώνεται σε μία κοινότητα και υπόκειται σε ιστορικούς νόμους. Αλλά παρομοίως ο άνθρωπος αποτελείται από όργανα και είναι βιολογικόςˑ αποτελείται από μόρια και είναι σωματικός.


23 Ιανουαρίου 1943

Είμαι εντόνως θλιμμένος από την αγωνία των ανδρών στο Στάλινγκραντ, την αγωνία της Ευρώπης. Και για να μπορέσω να αντέξω αυτήν την αγωνία, βρίσκω καταφύγιο στον εαυτό μου, στο βιβλίο που γράφω και στις μακροχρόνιες σκέψεις μου σχετικώς με το τέλος της ηπείρου μας. Έχω εξοβελίσει τον πόλεμο από αυτό το σημειωματάριο, ώστε να αποφύγω το να γίνω νευρασθενικός. Δεν μπορώ πλέον να εργαστώ χωρίς να πάρω βιταμίνες και Neurasthenin και δεν μπορώ να κοιμηθώ χωρίς Pasiflorina και Adolina.
Και μέσα από αυτήν την κόλαση ακούω τον Αισχύλο να γυρνά μέσα στον τάφο του. Αυτός που τραγούδησε την ηρωϊκή αντίσταση των Ελλήνων ενάντια στην Ασία, γίνεται μάρτυρας τώρα της παραδόσεως της Ευρώπης στις ασιατικές ορδές. Ο Τσώρτσιλ και ο Ρούζβελτ συναντήθηκαν ξανά στην Καζαμπλάνκα. Και κανείς από τους ανθρώπους τους δεν βλέπει πως ο Στάλιν τους εμπαίζει, το πως είναι τα θύματα της πιο τραγικής φάρσας στην ιστορία του κόσμου: οι Κόκκινοι δολοφόνοι – που σε σύγκριση με άλλους πολιτικούς δολοφόνους έχουν την αξία να επιχειρούν σε μεγάλη κλίμακα, σε εκατομμύρια – οι Κόκκινοι δολοφόνοι αναμένονται ως απελευθερωτές της Ευρώπης...


29 Ιανουαρίου 1943

Πώς μπορώ να εξηγήσω αυτήν την παράλογη σύμπτωση – το ότι όποτε το δεξί μου χέρι με φαγουρίζει, ακούω μετά από λίγο καταστροφικά νέα από το μέτωπο ή από την πατρίδα; Δεν συνέβη μία ή δέκα φορές , αλλά συχνά – και δεν ανακάλυψα ποτέ μία σοβαρή είδηση και δεν είχα ποτέ κανένα πρόβλημα χωρίς να το προβλέψω μέσω εκνευριστικής φαγούρας στην δεξιά μου παλάμη. Έτσι κατά τις μέρες που η δεξιά μου παλάμη δεν με φαγουρίζει, είμαι ήρεμος, δουλεύω γαλήνια σχεδόν σίγουρος πως τίποτε σοβαρό δεν έχει συμβεί.
Μπορεί αυτή η αλληλεγγύη να είναι το αποτέλεσμα της αγχωτικής καταστάσεως στην οποία ζώ; Μπορεί να είναι το ότι είμαι τόσο προετοιμασμένος από όλες τις σκέψεις μου για το Ρωσσικό ή το Αφρικανικό Μέτωπο που κάθε αλλαγή μεταδίδεται μέσω κάποιου είδους “συμπαθείας”; Ίσως να έχω γίνει τόσο ευαίσθητος ως αποτέλεσμα των αδιάλειπτων συλλογισμών μου επί της μοίρας της Ευρωπαϊκής κουλτούρας, που αποτελώ έναν εξαιρετικό δέκτη και οτιδήποτε συμβαίνει στην Ευρώπη που με κατατρύχει, το λαμβάνω πριν να το αναφέρουν οι εφημερίδες ή το ραδιόφωνο.
Ή πιθανώς, να έχω απλώς γίνει ικανός να προβλέπω ορισμένα συναισθήματα που προκαλούνται από ορισμένα γεγονότα ιστορικής ή κοσμικής τάξεως.


17 Ιανουαρίου 1944

Στην πραγματικότητα έχω κάθε λόγο να πιστεύω ότι η Σοβιετική Ρωσσία θα νικήσει και ότι ένας νέος ιστορικός κύκλος θα ξεκινήσει. Ο “άνθρωπος” που ανακαλύπτω σε όλες τις αρχαϊκές κοινωνίες, έχει ξεπεραστεί προ πολλού στην Ευρώπη. Απο την Αναγέννηση και την Βιομηχανική Επανάσταση και μετά γινόμαστε μάρτυρες μίας άλλης ανθρωπολογίας. Μόνο ο Σοβιετικός άνθρωπος μπορεί να την επιτύχει πλήρως. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ένα υβρίδιο. Δεν σκέφτεται πλέον όπως ο παραδοσιακός, δεν αξιολογεί πλεόν την ζωή όπως έκανε, αλλά του λείπει το κουράγιο ώστε να γίνει μία μηχανή για την παραγωγή οικονομικών αξιών όπως στην Σοβιετική Ρωσσία. Θα πρέπει να δοκιμάσουμε νέες “συνθέσεις”, νέες “προσαρμογές”, νέους “συμβιβασμούς”;!...

Μετάφραση-Απόδοση: Τήμενος